Drzewo dorastające do 15 m, kora popękana w kolorze szarobrązowym, korona drzewa dość szeroka o nielicznych gałęziach. Liście sztywne w dotyku, błyszczące i ciemnozielone. Liście opadają, co dwa lata w lipcu i tylko częściowo odnawiane są wiosną następnego roku (w kwietniu i maju).
Owoce to duże strąki w skórzastej okrywie z miąższem miękkim, brązowawym. Owoce zawierają dużo małych nasion w kolorze brązowym.
Co powinniśmy wiedzieć?
W rejonie Morza Śródziemnego oraz w Azji Mniejszej występują jego duże plantacje. Nie jest tam jednak powszechnie spożywany, służąc raczej, jako roślina pastewna. Owoce, zawierające do 50% cukrów, do czasu rozpowszechnienia się trzciny cukrowej i buraków cukrowych były głównym źródłem cukru dla mieszkańców regionu.
W smaku owoce przypominają osłodzone kakao, dlatego też używane są, jako jego substytut, głównie ze względu na bardzo niską zawartość tłuszczu, hipoalergiczność oraz brak kofeiny. Wypiekom i polewom owoce przerobione na mąkę nadają ciemną barwę. Z owoców wyciskany jest sok o nazwie kaftan, który używany jest, jako syrop do konserw owocowych oraz jako dodatek do wyrobu napojów alkoholowych. Zmielone i wypalone nasiona stanowią namiastkę kawy. Uzyskiwana z nasion guma karobowa (znana także, jako mączka chleba świętojańskiego) używana jest, jako substancja zagęszczająca i oznaczana symbolem E410.
Karob znajduje zastosowanie również w przemyśle kosmetycznym, papierosowym, przy produkcji syropów, a nawet papieru.
Ciekawostki
> nazwy: ceratonia, szarańczyn strąkowy, carob, karob, chlebek świętojański, drzewo karobowe,
> nazwa chlebek świętojański ma swoje źródło w legendach; strąki drzewa jadł Jan Chrzciciel podczas pobytu na pustyni. Nawet w ‘ Biblii ‘ jest werset mówiący o tym, że żywił się na pustyni miodem dzikich pszczół i szarańczą, szarańcza to właśnie nic innego jak strąki szarańczyna; warto jeszcze dodać, że w czasach biblijnych samo drzewo jak i jego owoce nie było cenione, uważane za upokarzające, godne jedynie, jako pokarm dla świń,
> strączki, – czyli owoce są bardzo twarde; by je zjeść trzeba dość długo żuć, by wydobyć ich słodki smak,
> chlebek świętojański stosowany jest, jako wartościowa karma dla zwierząt, nawet w ogrodach zoologicznych jest jednym z najczęściej stosowanych pokarmów, przysmaków dla zwierząt,
> chleb świętojański pochodzi prawdopodobnie z Azji Mniejszej – okolic Syrii, Arabii czy Palestyny, uprawia się go tam od 3000 lat! W Europie roślina pojawiła się w XIV wieku dzięki Krzyżowcom,
Największe uprawy znajdują się w: Grecji, Sycylii, na Cyprze, w krajach Basenu Morza śródziemnego, Palestynie, Izraelu, Kalifornii i Indiach,
> owoce drzewa to wspomniane już przeze mnie strąki, nieco przypominające kształtem strąki fasoli: dł. to ok.20 cm, szer. 4 cm, po brzegach nieco skręcone, grube, twarde, mięsiste, a kolor to: ciemnobrązowy albo ciemnofioletowy, rosną zazwyczaj w pęczkach po kilka, kilkanaście sztuk,
> w strąkach znajdują się nasiona ok. 4-12 sztuk i co ciekawe wszystkie ważą dokładnie 0,2g. Nasionek ceratonii używano dawniej do odważania porcji lekarstw i ważenia kamieni szlachetnych czy złota, stąd też nazwa karat, a 1 karat = 0,2 g.
Składniki odżywcze
> strąki chleba świętojańskiego po wysuszeniu zawierają: 15% wody, do 70% węglowodanów (cukrów, skrobi i hemiceluloz), 4-6% białka, 1-4% tłuszczu,
> dodatkowo zawierają: kwasy organiczne: kwas masłowy i izomasłowy, które bardzo rzadko występujące w roślinach,
> pektyny, śluz, garbniki, witaminy, sole mineralne.
Chlebek świętojański, jako lekarstwo
> syropy ze strąków są stosowane, jako syropy przeciwkaszlowe,
> od XVI w. strąki ceratonii stosowano w lecznictwie,
> w formie odwaru polecano w leczeniu stanów zapalnych żołądka i jelit, w przewlekłych biegunkach,
> jako środek dietetyczny czasami w formie mieszanki z suszoną marchwią, swojego czasu produkowano nawet preparat Cerasil tego rodzaju.
Chlebek świętojański, jako pożywienie
> najbardziej znana forma to karob sproszkowany, niemalże identycznie wyglądający jak tradycyjne kakao, nieco słodszy, jaśniejszy w kolorze,
> proszek otrzymuje się w wyniku mielenia wysuszonych i podprażonych strączków ceratonii, ale pozbawionych nasion,
> mączka chleba świętojańskiego najczęściej używana jest w cukiernictwie, do przyprawiania herbat, kaw, napojów czy koktajli,
> stosowany, jako wegański zastępnik kakao, kawy i czekolady,
> może być spożywany przez osoby na diecie raw food, ponieważ jego użycie do potraw nie wymaga obróbki termicznej,
> jeśli chcemy użyć karobu zamiast kakao trzeba zmniejszyć ilość ceratonii dwukrotnie,
> ze strąków drzewa produkuje się także wina i lecznicze likiery,
> syropy ze strąków są stosowane do potraw, konserw, kompotów i sosów,
> ze świeżych strąków wyciska się sok zwany kaftanem, ma takie same zastosowanie jak syropy z suszonych strąków, ale dodatkowo wykorzystuje się go na Sycylii do wyrobu napoju alkoholowego,
> nasiona są mielone na mąkę, rozrabiane z wodą i jako gumowata substancja ( locust gum, carob gum) wykorzystywana w przemyśle tekstylnym, papierniczym i skórzanym, jako bardzo mocny klej,
> proszek z nasion bywa również wykorzystywany w przemyśle spożywczym do wyrobu galaretek.
Dlaczego warto stosować karob codziennie?
Karob jest doskonałym źródłem minerałów, takich jak: magnez, żelazo, wapń, potas, fosfor, sód oraz witamin:B1, B2, B3, E, a także innych wartości odżywczych.
Stosowanie karobu ma dobroczynny wpływ na cały nasz organizm. Poprawia trawienie i można go stosować przy zaburzeniach jelitowych (refluks).Karob jest pomocny także w profilaktyce astmy, w problemach wywołanych przez alergie i dla osób z wysokim ciśnieniem krwi (nie zawiera kofeiny).
Wspomaga również odporność organizmu, wykorzystuje się go w kuracji antygrypowej i przeciwkaszlowej. Mogą go także stosować cukrzycy, gdyż zawiera tylko cukry naturalne.
Jak należy spożywać karob?
W celach prozdrowotnych karob należy przyjmować od 2 do 3 łyżeczek dziennie. Karob mogą również spożywać dzieci powyżej roku.
Zastosowanie karobu
Melasa i proszek pozyskiwane z karobu można spożywać nie tylko zamiast cukru, ale również stosować, jako dodatek do potraw i wypieków oraz naturalny słodzik do ciepłych i zimnych napojów i deserów. Natomiast proszek z karobu, to zamiennik czekolady, który powstaje ze zmielonych nasion.
Może być używany do wypieku ciast, ciasteczek, do lodów, do mleka i polew. Proszek przeznaczony jest dla dzieci i dorosłych, uczulonych na kakao i czekoladę.
Jakie korzyści zdrowotne przynosi karob?
> poprawia trawienie,
> obniża poziom cholesterolu we krwi. Nie zawiera ‘ złego ‘ cholesterolu,
> działa, jako antyutleniacz,
> może on być stosowany w leczeniu biegunki u dzieci i dorosłych,
> zawiera substancję czynną, która jest skuteczna przeciw astmie. Chleb świętojański jest również stosowany w leczeniu astmy i problemów wywołanych przez alergie,
> ma właściwości wykrztuśnie i polecany jest palaczom. Po kilku dniach stosowania zaczynają intensywnie odpluwać wydzielinę z płuc,
> nie zawiera kofeiny i jest polecany dla pacjentów z wysokim ciśnieniem krwi,
> może pomóc w profilaktyce raka płuc, jeśli używany jest regularnie,
> zawiera witaminy E i jest stosowany w leczeniu kaszlu, grypy, niedokrwistości,
> garbniki karobu zawierają kwas galusowy. Kwas galusowy jest przeciwbólowy, antyalergiczny i antybakteryjny. Jest również przeciwutleniaczem, działa przeciwwirusowo i antyseptycznie,
> Jest on używany do leczenia polio u dzieci – kwas galusowy,
> jest bogaty w wapń i fosfor. Z tego powodu jest on wykorzystywany w walce z osteoporozą,
> dodatkowo w porównaniu do proszku kakaowego ma lepszy stosunek sodu do potasu oraz wapnia do fosforu – chodzi o proporcje. Garbniki zawarte w karobie również hamują rozwój bakterii w organizmie.
Kakao, a karob
Karob (otrzymywany z nasion drzewka świętojańskiego) jest alkalizujący dla ustroju, w przeciwieństwie do kakao, które zakwasza.
Karob nie posiada żadnych stymulantów lub substancji psychoaktywnych występujących w ziarnach kakaowca (teobromina, kofeina), zatem nie można się od niego uzależnić.
Bogactwo białka (80%), witamin (A, B2, B3 oraz D), minerałów (wapń, fosfor, potas, magnez, żelazo, mangan, bar, miedź oraz nikiel) i błonnika nie pozostawia go z tyłu za ziarnami kakaowca, a nawet je przewyższa.
Karob nie zanieczyszcza toksynami krwi i wątroby, jest łatwostrawny. Obniża poziom cholesterolu.
Można jeść go codziennie z pożytkiem dla zdrowia, smak i kolor ma podobny do kakao. Jest naturalnie słodki, a nie gorzki, więc nie ma potrzeby dodawania do naszych deserów cukru.
Olej ekstrahowany z nasion karobu ma zastosowanie w medycynie (olej karobowy).
Taniny zawarte w karobie bardzo dobrze łączą się z rozmaitymi toksynami oraz hamują rozwój bakterii, te własności pomagają oczyszczać organizm z toksyn jak również są bardzo pomocne w leczeniu biegunki.
MATERIAŁ OBJĘTY PRAWAMI AUTORSKIMI I PISANY NA ZAMÓWIENIE FORUMDIETA.PL JEGO PUBLIKACJA W INNYCH ŹRÓDŁACH WYMAGA PISEMNEJ ZGODY.
